Wie of wat heeft je beïnvloed? 1. Sun Tzu

Als kind was ik een buitenbeentje. Daardoor word je al vroeg op jezelf teruggeworpen en leer je de wereld om je heen te observeren. Je luistert en leest tussen de regels. Dat maakt dat je reageert als een strateeg, door orde in de chaos te scheppen en je eigen weg te vinden.

Dit geeft een perspectief dat je in staat stelt patronen te herkennen, waar anderen complexiteit zien. Je stelt vragen, maakt keuzes, slaat telkens nieuwe wegen in. Je bent onafhankelijk, maar ben je ook vrij?

Toen Evert Jan Koning mij vroeg wie me beïnvloed heeft heb ik een lijstje gemaakt van personen waar ik me schatplichtig aan voel. De eerste op rij is Sun Tzu, een Chinese generaal uit de 5e eeuw voor Christus en auteur van het boek De Kunst van het Oorlog voeren.

Wil dit zeggen dat je alles wat door deze figuur is geschreven of over hem beweerd wordt letterlijk moet nemen? Ik denk van niet. Dat is met Chinese filosofie sowieso het geval. Eerder een kwestie van ervaren dan van weten. Bovendien kun je de Chinese mindset niet zonder problemen naar het Westen vertalen. Daarvoor zijn de verschillen in cultuur te groot. In China is het collectief belangrijker dan het individu, hoe zou je dat naar een ik-cultuur overbrengen?

Sun Tzu, Lao Tse en Zhuangzi worden steeds vaker voor het wagentje van de business-modellen gespannen. Is dat terecht? Het kan. Maar zonder persoonlijke ervaring met principes die zij vertegenwoordigen heeft het weinig zin. Een voorbeeld:

Wanneer krachtig, lijk machteloos.
Wanneer actief, lijk inactief.
Wanneer dichtbij, lijk ver weg.
Wanneer ver weg, lijk dichtbij.

Strategische raadgevingen, zoals alles bij Sun Tzu, maar duister en onbegrijpelijk, tegenstrijdig en verwarrend als je niet ervaart wat dit wil zeggen. Alleen door praktijkervaring krijgen zulke woorden betekenis. Een betekenis die verbonden is met diepgaand begrip van het leven, de politiek, van martiale kunsten en soms, ja soms ook zakendoen. Maar vergis je niet, het eerdergenoemde drietal is niet uit de school van Confucius. Die laatste staat voor een systeem met regelgeving voor hiërarchische verhoudingen binnen de samenleving, van heerser tot huisgezin. Juist daar is ons drietal wars van. Want net als wij leefden zij in een tijd die kolkte als een dolgeworden rivier.

Wat moet je daarmee? Overzicht? Ja. Flexibiliteit? Ja. Kennis verwerven? Misschien, het gaat eerder om een onbenoembare kwaliteit. Want Knowledge is something which you can use. Belief is something which uses you. En dan nog: A real secret is something which only one person knows. Waarbij winnen of verliezen relatief is. Want degene met de meest vooruitziende blik gekoppeld aan de grootste flexibiliteit, gepaard gaande met snelheid en het vermogen tot deceptie, wint.

Maar wat?

Niet voor niets trokken Sun Tzu, Lao Tse en Zhuangzi zich op het hoogtepunt van hun maatschappelijke carriere terug in vergetelheid en anonimiteit. Wilden ze dan niet de vruchten plukken van hun bijdrage aan het geheel? Ik denk dat het subtieler ligt.

Wanneer actief, lijk inactief. Wanneer dichtbij, lijk ver weg en Certain things must be said, but of which one cannot speak one should remain silent. This is strategy. Waarom iets doen als je het ook kunt laten?

Iedere aanpak vraagt om balans en om een tijd van komen en gaan. There is No Solution, because There is No Problem. Klinkt lekker vaag? Of is dat nu juist de bedoeling. Met dank aan Sun Tzu.

Gerelateerde links

SUN TZU on History.com | Top 10 Things Sun Tzu Can Teach Men About Dating | Sun Tzu & The Art of UX Influence | Sun Tzu Full Documentary on The Art of War | Bing Sheng – Chinese TV series on The Ultimate Master of War | Extraordinary Speed Applied to Business | Loslaten.