Identiteit ontstaat in relaties

Problemen in de economie en ecologie maken duidelijk dat we niet los van elkaar en de wereld staan. Door vertrouwdheid met gebruik van digitale middelen ontwikkelt de jonge generatie een besef van samenhang dat in de samenleving nu nog nauwelijks wordt aangesproken. Het is een gevoeligheid voor het gezamenlijk creëren van meerwaarde.

Nieuwe competenties brengen een samenleving van verbinding voort die de cultuur flink zal opschudden. Een enorme verschuiving in macht en omgangsvormen zal het gevolg zijn. Van verzet naar co-creatie.

André Platteel, auteur van het fraai verzorgde en in 2010 verschenen boek Our World baseert zijn inzichten op intensieve contacten met jongeren tijdens Your World in Rotterdam, de eerste Europese jongerenhoofdstad. Tijdens Your World, een indrukwekkende verzameling projecten, workshops en evenementen, werd ondermeer geëxperimenteerd met nieuwe begeleidingsmethodieken gebaseerd op onderlinge samenhang. Als facilitator richt André zich op het optimaal benutten van de creatieve potentie van een groep. Daarvoor gebruikt hij verschillende werkvormen om dialoog en co-creatie te bevorderen. In Our World doet Platteel daarvan verslag en beschrijft hij de aanstaande veranderingen en mogelijke consequenties. Vanuit de nieuw te ontwikkelen verbindingssamenleving reikt hij mogelijkheden aan om te komen tot een cultuur waarin iedereen zich gehoord en erkend voelt. Want de wereld is nooit af en wordt in onderlinge samenhang telkens opnieuw vormgegeven.

Als je weet wat je uniek maakt, dan weet je waar je kracht zit en kun je van daaruit bijdragen aan je omgeving, de wereld.
Medio 2009 kreeg ik het tijdschrift Be Your World in handen (zie de cover hierboven). Een tijdschrift dat was samengesteld door 18 deelnemers van het project YourLab. Het tijdschrift was ontstaan in co-creatie sessies en ademde qua opmaak en inhoud een grote vitaliteit. Of zoals deelneemster Esra het verwoordde: door YourLab heb ik geleerd wat mijn stem is. Het tijdschrift liet zien op welke wijze jongeren in staat waren hun eigen stem te ontdekken in een grote variëteit aan projecten. Rode draad daarbij was een traject met als titel De Reis van De Held. Een uiterlijke reis gekoppeld aan een innerlijke weg. Persoonlijke ervaringen dienen als kompas.

De reis van de held – travel kit

1. Luister zonder vooroordelen.
2. Durf te fantaseren.
3. Durf niet te weten.
4. Spreek vanuit je eigen ervaring.
5. Deel wat je met heel je hart wilt omarmen.
6. Als je iets doet, doe het dan volledig.
7. Begin, schaaf, schraap en ontwikkel.
8. Heb oog voor details.
9. Geniet van het proces.
10. Durf fouten te maken.
11. Signeer je werk en laat het los.
12. Jij bent onderdeel van een groter geheel.

Your Lab was in Rotterdam zeer succesvol. Drop-outs namen na afloop weer deel aan een opleidingstraject. Jongeren uit gewelddadige straatculturen kozen een andere, meer sociale richting. Er ontstond algehele verbondenheid waardoor racisme, strijd en polarisatie verdwenen. Doordat jongeren ontdekten waar ze goed in waren ontstond ondernemersdrang. Van de 100 jongeren die in Rotterdam deelnamen is 20% een onderneming gestart. Ook trauma’s werden opgelost. Intensieve coachings-sessies zorgden dat onzekerheden en blokkades niet uit de weg werden gegaan.

(Y)our world als inspiratiebron
Thema’s tijdens Your World hadden als rode draad ‘verbinding’. Dit wordt in het boek inhoudelijk uitgewerkt op 3 niveaus Ik, Wij en De Wereld. Het programma van Your World omvatte circa 500 grootschalige- en kleinschalige initiatieven. In het boek komen de volgende projecten aan bod:

Create Your World
Tijdens Create Your World konden jongeren hun dromen waarmaken. Waaraan wil je je met hart en ziel wijden? De jongeren werden begeleid door coaches en kregen de gelegenheid professionals te ontmoeten die feedback gaven en inspireerden.

Change Your World
Change Your World bood jongeren de gelegenheid een beweging te starten waarmee ze de wereld konden verbeteren. Activisten, filosofen en ondernemers die zelf een beweging hebben opgezet, adviseerden de jongeren die zich in groepen hadden aangemeld.

YourLab
In YourLab komen jongeren samen in de leeftijdsgroep tussen de 16 en 28 jaar met verschillende sociale en culturele achtergronden. Blank, zwart, homo, hetero, wel of geen opleiding, iedereen is welkom. De deelnemers doorlopen de reis van de held, dat iedere week een ander thema heeft. Tijdens de reis leren jongeren hun kwaliteiten kennen, ontwikkelen en concreet maken. Naast kennis en vaardigheden werd gewerkt aan sport, meditatie en voedingsleer.

Twee ander onderdelen van het programma waren de jongerenbijdrage regeling en Dynamic Duo’s

Dynamic Duo’s
Jongeren zijn nieuwsgierig naar de wereld van volwassenen en andersom. Door jongeren en volwassenen aan elkaar te koppelen krijgen zij de kans belangstelling voor elkaar te ontwikkelen en van elkaar te leren. In totaal zijn er 1000 Dynamic Duo’s gevormd.

(Y)our world als zoektocht naar identiteit en talent

Ik. Wie ben ik? Dat begin je te ontdekken in je jeugd. Hoewel identiteit voor jongeren onveranderlijk belangrijk blijft, geef de jeugd van nu zijn identiteit wel degelijk anders vorm dan vorige generaties. Identiteit hangt voor jongeren samen met echtheid.

Authenticiteit lijkt voor te komen uit autonomie. Cultuur bestaat uit dwingende codes. Zelfs als je je tussen verschillende groepen beweegt is er altijd wel iets waaraan je moet voldoen. De codes zijn er om macht over je uit te oefenen. Als je verteld wordt wie je moet zijn is er geen vrijheid.

Misschien moeten we wel af van cultuur, omdat die je beklemt inplaats van bevrijdt (Lotte 22). Door op te groeien met media als internet, mobiele telefonie, en multi-user games, worden jongeren zich ervan bewust dat hun identiteit veranderbaar is en ontstaat in relaties, met media, ouders, begeleiders, vrienden, de school, het geloof en macht.

Identiteit krijgt vorm in gezamenlijkheid, of dat nou een community op het internet is, een groep op het plein, of aan tafel met een bord eten voor je neus in een gezin.

Our World, een Rijk gevuld boek!
In 328 pagina’s komen jongeren die deelnamen aan Your World op zeer gevarieerde wijze aan het woord en middels de karaktervolle documentaire fotografie van Dennis Duijnhouwer in beeld. De verbindende factor daarbij zijn de thema’s Ik, Wij en De Wereld. Binnen die thema’s wordt de verdieping gezocht: Ik: Ik is extern. Ik is intern. Ik is verbonden. Wij: Onbekend. Onbegrepen. Onbepaald. De Wereld: Verzetten. Vluchten. Verruimen. Ook wordt er als leidraad door het boek ingegaan op de verlangens die jongeren koesteren: samenhang, empathie, erkenning, veiligheid, tederheid, expressie, vrijheid, verantwoordelijkheid, reflectie en spelen.

Binnen de co-creatie processen leerden jongeren van hiërarchie naar gelijkwaardigheid te gaan. Openheid, peering, delen, luisteren, het opschorten van je eigen mening en het hart op de tong hebben maken er deel van uit. Platteel schreef er al eerder een essay over, dat grotendeels in het boek is opgenomen. Ik kom daar binnenkort op terug met een artikel, Krachtige conversaties.

Als mensen elkaar verhalen vertellen leren ze elkaar te begrijpen. Een stad is meer dan een verzameling gebouwen. Je groeit er op, studeert er, werkt er en je hebt er je vrienden. Tijdens Your World werd in Rotterdam geschiedenis geschreven. Platteel is bezig nu ook landelijk een aantal vernieuwende jongerenprojecten te initiëren. Hij werd al eerder bekend door de publicatie van boeken als The Tale of Red and Orange, Symbol Soup en Margeting (waarover binnenkort meer). Een nieuw boek Disorientation, over nieuwe vertelstructuur in hedendaagse kunst, verschijnt in augustus.

Voor iedereen die met jongeren werkt, of zelf wil begrijpen hoe identiteit wordt opgebouwd en onstaat, is Our World een absolute must read! Wil je weten hoe co-creatie, maatschappelijke ontwikkeling en nieuwe samenhang in de praktijk wordt vormgegeven? Dan is Our World een rijke bron van praktijkervaring en inspiratie. Onderwijskundigen, bedrijven, overheden, maar ook dienstverleners, coaches, trainers, marketeers en reclamemakers vinden in dit boek het kloppend hart van een nieuwe cultuur.

Speciale lezerskorting via Weblog Zichtbare Zaken!

Uitgeverij Post editions stelt n.a.v. dit weblog-artikel een speciale lezerskorting ter beschikking: Normale prijs: € 35,00 > Korting = 30% > voor € 24,50 kun je dit rijkgevulde boek dat prachtig is verzorgd door dcworks bestellen via de actiecode = zichtbarezaken. De korting wordt direct verrekend in de bestelmodule! Ga naar deze pagina en klik op ‘order’. Er is een Nederlandse en Engelse editie.

Gerelateerde links

Your World at Vimeo | Biography Foundation> | Rotterdamse Jongeren Raad | André Platteel | YourLab at YouTube | YourLab | Motivaction onderzoek naar jongeren | Dennis Duijnhouwer