Daan van Golden (1936-2017) Liefde in elke daad

Portret van Daan van Golden door Huub Koch

Daan van Golden hield er niet van gefotografeerd te worden en nog minder van filmen. Binnen onze vriendschap maakte hij echter een uitzondering. Tot de bovenstaande foto heb ik hem weten te verleiden tijdens de opening van een expositie bij Galerie Emmy Miltenburg in Schiedam in 2004. Aan het einde van ons gesprek vertelde ik hem dat ik een idee had om kunstenaars in beeld te brengen met gesloten ogen. We stonden in een hoekje van de Galerie vlak bij het raam. Ik stelde in en nam een foto. Toen opende Daan zijn ogen en zonder er bij na te denken drukte ik weer af. Zo zijn de beelden ontstaan.

Kort daarvoor was ik in Nice geweest. Daar had ik het stadsmuseum bezocht die een grote collectie met werk van Yves Klein bezit. Bovenop het dak stond zelfs een installatie met vuur, dat eeuwig brandt. Het museum ligt aan de Place Yves Klein. Omdat we tijdens onze ontmoeting over Klein hadden gesproken, Daan bewonderde hem, besloot ik op deze foto’s een vrijmoedige vertaling van onze gedeelde interesse als ingreep toe te passen. Zo werd dit tweeluik een Blauwe Van Golden. Met als FBI achtige ondertitel de typografie van het straatbordje, als verwijzing naar de plek en de persoon die voor ons beiden betekenis had.

Wales Picture Daan van Golden

Spreken is zwijgen, zilver is goud

Toen ik Daan voor het eerst ontmoette in 1975 had ik nog geen enkel idee van de kunst die hij maakte. ‘Wales Picture’ hing in die tijd in zijn atelier als een proefopstelling. De gesprekken gingen vooral over zijn recente reizen naar Indonesië. Zijn liefde voor Bali, de mensen, de rituelen en Aziatische muziek waren het onderwerp. Over kunst werd niet gesproken. In zekere zin is dat een illustratie van één van zijn motto’s: ‘Spreken is zwijgen, zilver is goud’.

Opvallend voor de goede waarnemer was het feit dat je in zijn woning, eerst aan de Lange Haven, daarna in het Proveniershuis en uiteindelijk op de Broersvest in Schiedam, met enige regelmaat de motieven tegenkwam die je ook in zijn schilderijen kon zien. Het patroon van zijn Japanse werk kon als decoratie dienen van een tafelblad met een glasplaat erop. Je zette er gedachteloos je theeglas neer, of tipte de as van je sigaret in de asbak.

Ik herkende in die interieurs ook mijn eigen achtergrond als etaleur en ontwerper. Het zorgvuldig rangschikken van elementen om een totaalbeeld te maken. De wijze waarop hij zijn eigen interieurs vorm gaf had iets mysterieus en sprookjesachtig. Japan, India, Indonesië, de Maghreb, je kwam het tegen in duizend en één kleine details. Ze vormden een universum vol inspiratie die je bewust en onbewust beïnvloedde.

Daan van Golden en Huub Koch

Tijd is belangrijker dan geld.

Die invloed uitte zich ook in de vriendschap. Zo maakte ik van dichtbij mee hoe hij zijn aan lager wal geraakte vriend Cornelis Bastiaan Vaandrager door dik en dun steunde. Ik schreef er deze tekst over. En Vaandrager was zeker niet de enige die hij op weg hielp, waar nodig. In het leven of in de kunst. Kunst of leven, daar was geen verschil in. Dat toonde zich in zijn houding en in zijn werk, want zo citeerde hij Paul van Ostaijen: ‘kunst is liefde in elke daad’.

Als ik nu, op dit moment, aan Daan denk, de schok van zijn overlijdensbericht nog niet te boven, komen tal van belevenissen en anekdotes bij me op. Misschien breng ik ze ooit nog eens samen.

In de tijd dat ik op de Academie studeerde had ook ik moeite om rond te komen. ‘Tijd is belangrijker dan geld’. Vertrouwde hij me toe in een vaderlijk gesprek. ‘Weet je, mensen maken van geld vaak een probleem, maar tijd beschikbaar hebben om te kunnen doen wat je wilt is onbetaalbaar. Als je wel geld hebt, maar geen tijd, dan is dat pas echt armoede’.

Daan heeft zijn tijd goed besteed. Waar hij voor stond heb ik als voorbeeld aangenomen. Hoewel hij geen leerlingen had, heb ik hem altijd ervaren als leermeester. Niet alleen als kunstenaar, maar bovenal als mens.

Sleeping Buddha door Daan van Golden