Wie of wat heeft je beïnvloed? 4. Lao Zi

Lao Zi. In het Nederlands ook wel eens Lao Tse of Lao Tze genoemd. Aan hem wordt de Daodejing toegeschreven. Ook bekend als de Tao Te King of Het Boek van de Weg en de Deugd. Inmiddels opnieuw vertaald door Kristofer Schipper als Het Boek van de Innerlijke Kracht (de redenen daarvoor zijn te beluisteren in de radio-uitzending onderaan deze posting).

Mijn ouders hadden een exemplaar van De Tao Te King in de Nederlandse versie van E.J. Welz uit 1946 (*). Uitgegeven door F.G. Kroonder uit Bussum en gebonden in fraai grijs gewalst papier met gouden Chinese tekens op het omslag, dat verder in een crème stof gebonden was.

Waarom beschrijf ik al die details? Omdat de Lao Zi (zoals ze tegenwoordig genoemd wordt) een bijzonder boek is dat me al een leven lang bezighoudt.

Goede woorden kunnen menschen helpen

Waarschijnlijk is de Lao Zi de meest geciteerde publicatie die bestaat.

Op het binnenwerk van de versie van mijn ouders, twee bladen voor de titelpagina, staat een opdracht geschreven: Aan Rinus van Truus. De laatste naam onderstreept. Met als datum: Kerstmis 1947. (In ieder geval een hoopvol moment, zo net na de oorlog). Daarna volgt het citaat: Goede woorden kunnen menschen helpen. Tao Te King, hoofdstuk LXII.

De rest van het vers zal ik niet vermelden, de vertaling voelt aan als een (onjuiste) interpretatie en inmiddels achterhaald.

Een lofzang op het nietsdoen

De inhoud van de Daodejing is circa 2400 jaar geleden opgetekend.

In 1993 deden Chinese archeologen een sensationele archeologische vondst. Er werd een manuscript van Het Boek van de Innerlijke Kracht ontdekt in een graf van circa 300 jaar voor onze jaartelling. Nog nooit eerder was er zo’n oude versie gevonden. Het verschafte nieuw licht op de bestaande tekst. De sinoloog Kristofer Schipper heeft dit manuscript in 2010 vertaald in het Nederlands.

Hieronder een interview met Kristofer Schipper vertaler van de Daodejing.

Aan Jacqueline Oskamp legt Kristofer Schipper uit dat het taoïsme in wezen een lofzang is op het nietsdoen, maar ook waarom hij zijn hele loopbaan een vertaling van de Daodejing heeft proberen te vermijden.

De Daodejing van Schipper heb ik inmiddels niet meer in mijn bezit. In 2013 gaf ik hem weg aan de acupuncturist (een andere Rick) die Lide in de laatste maanden van haar leven zo uitmuntend heeft geholpen het leven wat dragelijker te maken. Zijn opa was Chinees en hijzelf had 5 jaar gestudeerd in China. De Lao Zi van Schipper had hij nog niet.

En dus handelde ik indachtig de woorden:

Winst of verlies

Roem of je gezondheid: Welke telt meer?
Je gezondheid of je welstand: Welke is kostbaarder?
Winst of verlies: Bij welke is er schade?
– Lao Zi.

GERELATEERDE LINKS

Kristofer Schipper op Wikipedia | Weblog van Kristofer Schipper | Kristofer Schippers Lao Zi bij Atlas uitgeverij | Lide Nolst Trenité | De Tao van Communiceren | Tao-Zen | Maarten Houtman Archief | Rick Zee

TAO TE KING. E.J. Welz, 1946 (*)
Vertaling uit het Chinees. Uitgebreide toelichting waaruit de vaak wat eigenzinnige mening van de schrijver blijkt. Deze komt ook tot uitdrukking in zijn vertaling van de 81 verzen. Deze zijn vaak beschrijvend en toelichtend van aard, dan zo exact mogelijke vertalingen. De verzen zijn allen onder elkaar geplaatst, lastig voor wie snel één bepaald vers op wil zoeken. Aan het eind geeft hij een uitgebreide toelichting bij de verzen waarin hij vaak linken legt met bepaalde opvattingen binnen grote wereldreligies, wat erg interessant is. De schrijver schroomt niet om zijn vaak afwijkende meningen krachtig onder de aandacht te brengen. Ondanks het gebrek aan overzicht toch een aan te raden boekje dat niet meer in de handel is. (Hart voor Tao).