De geschiedenis van een man

André Platteel is in marketingkringen geen onbekende. Hij schreef standaardwerken als Symbol Soup (Thames & Hudson, 1999) en Margeting (2003). Enkele jaren later werd hij bekend met het project en gelijknamige boek (Y)our World (Post-Editions, 2010). Ditmaal over coaching van kansloze jongeren. En dan is daar ook nog: The Tale of Red and Orange (2002), een reeks gedichten (met illustraties) over archetypische figuren, die het postmoderne willen overstijgen met romantische tactieken. Stuk voor stuk ambitieuze projecten, maar zowel als concept en in de uitvoering van een bijzonder hoge kwaliteit. Deze maand verscheen Alles Hiervoor, Platteels eerste roman.

---

De jonge Jonathan heeft zowel zijn moeder als zijn broertje verloren. Als hij later last krijgt van paniekaanvallen, wordt hij gedwongen op zoek te gaan naar de oorzaak van zijn angst. Na een zeven jaar durende afzondering reist hij af naar de wildernis van Big Sur, Californië. Daar ontmoet hij de Noor, een charismatische man die een grote invloed op hem uitoefent. Als ze samen de Mojave woestijn in trekken, is een confrontatie angstaanjagend en onafwendbaar. Jonathan voelt zich na de krachtmeting niet verslagen, maar gezuiverd. Hij kan de relatie met zijn vader herstellen en aan zijn prille liefde voor Bette gehoor geven. Maar dan vallen er doden onder politici en ondernemers en alle sporen leiden naar de Noor. Jonathans leven kantelt voor de tweede keer, hij kan zich niet opnieuw afsluiten. Om de liefde die hij voor Bette ontwikkelt tot bloei te laten komen, moet hij afrekenen met de Noor.

---

Pijn, tederheid en onvermijdelijke keuzes

Als debuut is dit boek, zonder twijfel, een volwassen roman. Met voorafgaand de nodige vingeroefeningen op internet. Licht, schaduw en duisternis strijden binnen de verhaallijnen voortdurend om de aandacht. Een verhaal over pijn, tederheid en over onvermijdelijke keuzes maken.

Alles Hiervoor is de geschiedenis van een man… en van de moeizame, trage en verwarrende ontdekking van de winst van verlies. Niet door in het reine te komen met het verleden, maar door het heden te omhelzen en illusies los te laten.

Het leidende thema is de ontmoeting van de hoofdpersoon met zijn tegenspeler, het prototype van de onorthodoxe coach of goeroe: de Noor. Een dominante persoonlijkheid die een katalysator is binnen zijn ontwikkelingsproces, maar niet bedoeld als kameraad voor altijd.

Platteel speelt in Alles Hiervoor met het geheugen. Verschillende verhaallijnen volgen elkaar razendsnel op. En lopen kriskras door elkaar, zonder waarschuwing. De Noor. De hoofdpersoon. Zijn broertje. De vader. De moeder, zij het terloops, net als de randfiguren in het verhaal, en dan, Bette, de nieuwe liefde.

Gesampelde geheugenflarden, rauwe beschrijvingen, Deja Vu’s, Flashbacks. De geest is uit de fles, en je kunt hem er niet in terugkrijgen. Toch zijn die korte momenten bepalend voor de ontsluiering van de feiten die het heden zijn duistere vorm geven.

Alles Hiervoor toont zich als een film noir script.

De immer aanwezige mogelijkheid van verlies

De naam van de hoofdpersoon, Jonathan, kom ik pas laat tegen als roepnaam (pag. 124)… toch was hij 1 keer eerder genoemd in de brief die Bette aan hem schreef na hun eerste nacht samen (pag. 28). Daardoor blijft de held van het verhaal in eerste instantie zonder gezicht, want zijn klank blijft beperkt tot Joon of jochie. Zijn naam wordt niet genoemd. Hij is de verteller, de scherpe waarnemer, de buitenstaander. Die zijn keerpunt beleeft in de confrontatie met de Noor, maar zijn levenslust pas terugvindt bij zijn nieuwe geliefde. Om dat te bewerkstelligen moet hij afrekenen met alles wat hem in de weg staat. De balans opmaken. Voor altijd een streep zetten.

Jonathan, in wie we zonder al te veel moeite Platteel zelf herkennen, heeft zich in zijn zoektocht staande gehouden door zijn liefde voor de kunst. Korte teksten over het werk van Elsworth Kelly, James Turrell, Tracey Emin, Maurizio Cattelan, Jeroen Eisinga en Andy Goldsworthy vormen de opmaat van de verschillende hoofdstukken. Het zijn troostrijke bespiegelingen in een universum waarvan ons de betekenis lijkt te ontgaan. Met als uitkomst dat de enige houvast ligt in de acceptatie van de kennelijke tegenstrijdigheden van het mens-zijn.

Concreter: man zijn, vrouw zijn. De relatie met de ander aan durven gaan. Omdat dit per definitie tot pijn zal leiden. Door de plek die jij en de ander inneemt. Door de immer aanwezige mogelijkheid van verlies.

De enige keuze die Jonathan rest is te kiezen voor het leven. Onderstreept door de zeer realistische beschrijvingen van zijn samenzijn met Bette. Maar het is een volwassen lust tot leven, geen pornografie. Een keuze voor aanwezigheid, voor gewaarzijn van zichzelf en de ander. Zonder restricties.

Eindpunt isoleercel of doorbraak naar het heden

Genadelozer is het personage van de Noor, wiens wijsheden langzamerhand afbrokkelen tot dode formules. De Noor vergist zich in zijn zekerheden en ontpopt zich als een meedogenloze revolutionair. Genre Rote Armee Fraktion. Met als over-de-drempel ervaring: als je eenmaal geweld gebruikt (Der Bleierne Zeit) is het onmogelijk daar mee te stoppen. Ultieme afwijzing zorgt voor angst, woede en voor ultieme wraaklust. Vaak gekoppeld aan Messiaanse visioenen. Maar revolutie is wisseling van de macht en daarmee een herhaling van de geschiedenis, geen doorbraak naar het heden.

De bewondering van de Noor voor de krachtige uitspraken van theatermaker Antonin Artaud lijkt zijn eigen bevrijdende methodieken te onderstrepen. Maar Artaud was, naast theatervernieuwer, in werkelijkheid onmogelijk te volgen, zoals Susan Sontag heeft aangetoond in Against Interpretation. Wat wil zeggen: Artaud begrijpen is de waanzin omarmen, zelf ook gek worden, met als eindpunt de isoleercel.

Levenslust daarentegen, het beginpunt van het nieuwe leven van Jonathan en Bette, ontstaat door de transformatie van verdriet en isolatie naar leiderschap, lust en liefde. Ook dat is buiten zinnen raken. Maar dan als een Tantristische rite: het leven ten volle omarmen.

Alles Hiervoor | Andre Platteel | Arbeiderspers | 2014 | 256 pagina’s

Uitzending Nooit meer slapen – VPRO – met André Platteel.

---

Maak Kans op een gratis exemplaar van Alles Hiervoor

Waarom heeft André Platteel gekozen voor fictie en niet voor Non-fictie, waar hij al zoveel ervaring mee had?

Weet je een antwoord op deze laatste vraag? Plaats hem dan hieronder als reactie en win een gratis exemplaar van Alles Hiervoor Na afloop publiceer ik het antwoord van André Platteel.

P.S. Fictie, Non-fictie of literaire non-fictie, het boek is te boeiend om in een hokje te plaatsen.

---